Powszechnie zaciągane w latach 2005- 2012 „kredyty frankowe” stanowią obecnie zmartwienie wielu kredytobiorców. Z uwagi na rosnący kurs waluty oraz niekorzystne postanowienia umowne, z biegiem czasu okazuje się, iż mimo wieloletniej spłaty kredytu nie udało się go spłacić nawet w połowie…a koszt kredytu zaczyna znacząco przewyższać kwotę już udzielonego kredytu. Niejednokrotnie okazuje się, że konsument zaciągający 300.000,00 zł kredytu indeksowanego/denominowanego kursem CHF po 10 latach spłaty nadal jest winien bankowi 250.000,00 – 300.000,00 zł.
Kredytobiorcy mając przed sobą wizję spłaty kredytu na tak niekorzystnych warunkach, niejednokrotnie decydują się na zaciągniecie kolejnego kredytu złotowego, w celu wcześniejszej spłaty kredytu indeksowanego/denominowanego CHF.
Czy takie rozwiązanie wyklucza nam wytoczenie powództwa przeciwko bankowi, który udzielił nam „kredytu frankowego”?
Oczywiście, że nie! Sytuacja taka jest bowiem analogiczna do sytuacji, w której spłacilibyśmy wcześniej kredyt z jakichkolwiek innych środków. Nie ma znaczenia, iż środki finansowe niezbędne do wcześniejszej spłaty „kredytu frankowego” pochodziły z innego zaciągniętego przez nas kredytu. Nie zmienia to bowiem faktu, iż prawdopodobnie w Twojej umowie „kredytu frankowego” zostały ukryte klauzule abuzywne, które mogą wpłynąć na nieważność umowy kredytowej. Klauzulami abuzywnymi są z reguły klauzule indeksacyjne lub denominacyjne.
W takiej sytuacji istnieje możliwość wystąpienia do sądu z powództwem o zapłatę w związku z nieważnością umowy, jak również o zapłatę w związku z tzw. „odfrankowieniem” umowy, czyli uznaniem za bezskuteczne postanowień indeksacyjnych lub denominacyjnych.
Orzecznictwo sądów w tym zakresie kształtuje się bowiem w dwojaki sposób. W przypadku kiedy Sąd stwierdzi, że niedozwolone postanowienia umowne wpływają na kształt umowy i nie pozwalają na jej dalszy byt w obrocie prawnym, unieważnia umowę. W takiej sytuacji przepisy prawa cywilnego przewidują zwrot tego co obie strony umowy wzajemnie sobie świadczyły. Wówczas kredytobiorca zwraca bankowi kwotę udzielonego kredytu, natomiast bank zwraca całość wpłat dokonanych z tytułu zapłaty rat kredytu oraz innych dodatkowych świadczeń, takich jak prowizja, ubezpieczenie.
Druga linia orzecznicza polegająca na tzw. „odfankowieniu” kredytu zakłada, iż zawarte w umowie kredytowej klauzule indeksacyjne/denominacyjne nie wpływają na możliwość dalszego bytu prawnego umowy po ich wykreśleniu. Wówczas Sąd zasądza kwotę nadpłaty powstałą na kredycie w związku z zawartymi w niej klauzulami niedozwolonymi, dotyczącymi indeksacji/denominacji CHF.
Warto przy tym jednak mieć na uwadze terminy przedawnienia roszczeń kredytobiorców względem banków. Co do zasady w przypadku stwierdzenia nieważności umowy, termin przedawnienia roszczeń konsumenta względem banku wynosi 10 lat, co do każdej dokonanej na rzecz banku wpłaty.
Natomiast w przypadku nadpłaty związanej z bezskutecznością klauzul indeksacyjnych/denominacyjnych termin przedawnienia wynosi, w zależności od tego kiedy była dokonana wpłata, 10 lat dla wpłat dokonanych do banku przed dniem 9 lipca 2018 r. bądź 6 lat dla wpłat dokonanych do banku po dniu 9 lipca 2018 r.
Należy również podkreślić, iż dochodzenie roszczeń ze spłaconego „kredytu frankowego” niejednokrotnie jest bardziej korzystne i mniej ryzykowne, niż dochodzenie roszczeń podczas spłaty kredytu. Oczywiście jest to sprawa indywidualna i wymaga dokonania analizy zarówno umowy kredytowej, sytuacji finansowej kredytobiorcy oraz wszelkich innych okoliczności istotnych dla sprawy.